جمهوری ترکیه سازمان توسعه آناتولی شرقی
-: (GMT + 3)
Select Language

تجارت خارجی ترکیه و دنیا

اقتصاد ترکیه، به لطف اجرایی‌شدن فرآیند آزادسازی اقتصادی از سال 1980، به نرخ رشد بسیار بالایی دست یافته است. یکی از مهم ترین نقاط عطف این فرآیند، عضویت ترکیه در سازمان تجارت جهانی (WTO) در سال ۱۹۹۵ است. پس از آن، ترکیه در تاریخ ۱ ژانویه‌ی ۱۹۹۶ مذاکرات خود با اتحادیه‌ی اروپا را نیز به نتیجه رساند و به اتحادیه‌ی گمرکی پیوست. در پی این موفقیت‌ها در عرصه‌ی بین‌المللی، تجارت خارجی ترکیه، هم از نظر صادرات و هم از نظر واردات، رشد سریعی را تجربه کرد. تغییرات قابل‌توجهی در ساختار کالاهای صادراتی قابل مشاهده است، که به جایگزین‌شدن محصولات صنعتی بجای محصولات کشاورزی کمک کرده است.

 

خلاصه آمار تجارت خارجی ترکیه

میلیارد دلار آمریکا

سال

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

صادرات

(FOB)

113.883

134.907

152.462

151.803

157.610

143.839

142.530

156.993

واردات

 (CIF)

185.544

240.842

236.545

251.661

242.177

207.234

198.618

233.800

حجم تجارت

299.427

375.749

389.007

403.464

399.787

351.073

341.148

390.793

تراز  تجاری

-71.661

105.935

-84.083

-99.859

-84.567

-63.395

-56.089

-76.807

منبع: مرکز آمار ترکیه (TÜİK)

 

صادرات

در راستای سیاست‌های اجرایی شده از سال ۱۹۸۰ در قالب مدل توسعه‌ی مبتنی بر صادرات، اهمیت صادرات در ترکیه هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی، بسیار افزایش یافته است.

بویژه در بازه‌ی زمانی سال ۱۹۸۰ تا اوساط دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی، تحولات‌ و پیشرفت‌های قابل‌توجهی در زمینه‌ی افزایش سهم محصولات صنعتی پرزحمت (مانند محصولات منسوجات و پوشاک، آهن و فولاد و تولید مواد غذایی) در بازار مشاهده شده است.

در سال ۱۹۹۶، با امضای توافق‌نامه با اتحادیه‌ی اروپا در زمینه‌ی پیوستن ترکیه به اتحادیه‌ی گمرکی، صادرات ترکیه وارد مرحله‌ی جدید از تحول ساختاری شد. تحولات سال‌های اخیر نشان می‌دهد که میزان تولید و صادرات در حوزه‌هایی که نیاز به تکنولوژی پیشرفته دارند (مانند تولید ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی/الکترونیکی و تولید اتوموبیل) بطور قابل‌توجهی افزایش یافته است. اگر از این منظر به قضیه بنگریم، سهم تولید محصولات صنعتی در بازار صادرات ترکیه نیز افزایش یافته است.

 

محصولاتی که بیشترین صادرات را در سال ۲۰۱۷ داشته‌اند:

ردیف

گروه محصول

میلیارد دلار آمریکا

سهم از کل صادرات (٪)

1

وسایل نقلیه (به استثنای واگن‌های قطار و ترامواها)، قطعات و تجهیزات آن‌ها

23,940

15,3

2

بویلرها، ماشین‌آلات، ابزار و دستگاه‌های مکانیکی؛ قطعات آن‌ها

13,825

8,8

3

سنگ‌های گرانبها، فلزات گرانبها و مروارید و محصولات مرتبط با آن‌ها

10,879

6,9

4

محصولات بافنتنی و قلاب‌دوزی و کالاهای مرتبط با آن

8,840

5,6

5

آهن و فولاد

8,230

5,2

6

ماشین‌آلات و دستگاه‌ّ‌های الکتریکی؛ قطعات‌ آن‌ها

8,090

5,2

7

محصولات نبافته و غیرقلاب‌دوزی و کالاهای مرتبط با آن

5,948

3,8

8

محصولات آهن و فولاد

5,599

3,6

9

پلاستیک و محصولات پلاستیکی

5,474

3,5

10

سوخت‌های معدنی، روغن‌های معدنی، و محصولات بدست‌آمده از تقطیر آن‌ها

4,327

2,8

منبع: مرکز آمار ترکیه (TÜİK)

 

بازاهای اصلی صادرات در سال ۲۰۱۷:

بازارها

میلیارد دلار آمریکا

سهم (٪)

الف) اتحادیه‌ی اروپا

73,906

47,1

ب) منطقه‌های آزاد ترکیه

1,995

1,3

ج) سایر کشورها

81,092

51,7

۱. سایر کشورهای اروپایی

9,805

6,2

۲. کشورهای شمال آفریقا

7,525

4,8

۳. سایر کشورهای آفریقایی

4,149

2,6

۴.کشورهای آمریکای شمالی

9,700

6,2

۵.کشورهای آمریکای مرکزی و کارائیب

1,171

0,7

۶.کشورهای آمریکای جنوبی

1,295

0,8

۷. کشورهای خاور نزدیک و خاور میانه

35,334

22,5

۸. سایر کشورهای آسیایی

11,271

7,2

۹. استرالیا و نیوزلند

0,648

0,4

۱۰.سایر کشورها

0,192

0,1

منبع: مرکز آمار ترکیه (TÜİK)

 

واردات

سیستم وارداتی ترکیه، چه از نظر تطابق کامل با اتحادیه‌ی گمرکی، و چه از نظر پایبندی به تعهدات ناشی از عضویت در سازمان تجارت جهانی و تدوام روابط موجود با انجمن تجارت آزاد اروپا (EFTA)، بر فرآیند در حال اجرای «آزادسازی اقتصادی» تأکید دارد. ترکیه در راستای انطباق با تعرفه‌های گمرکی مشترک، توجه خود را بصورت ویژه به فعالیت‌‌های مرتبط با کاهش نرخ‌های گمرکی معطوف کرده است. با تحقق تغییرات لازم در سیستم وارداتی ترکیه، این کشور از تاریخ ۱ ژانویه‌ی ۱۹۹۶ به اتحادیه‌ی گمرکی اروپا پیوست.

اهداف اصلی تعیین‌شده برای سیستم واردات ترکیه از سال ۱۹۸۰ تا کنون، به شرح زیر هستند:

  1. کاهش اقدامات حمایت‌گرایانه در راستای هماهنگی با مقررات «موافقت‌نامه عمومی تعرفه و تجارت» (GATT) و تعرفه‌های گمرکی.
  2. کاهش مراحل و تشریفات اداری.
  3. تأمین مواد خام و کالاهای واسطه با قیمت مناسب و مطابق با استاندارهای کیفی معین.

 

عضویت ترکیه در سازمان‌های بین‌المللی تجارت

ترکیه از سال ۱۹۹۵ در سازمان تجارت جهانی (WTO) عضو است. علاوه بر این، عضویت و مشارکت ترکیه در سازمان همکاری اقتصادی (ECO)، کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد – UNCTAD)، سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه (BSEC)، سازمان جهانی گمرک (WCO)، اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC)، گروه هشت کشور اسلامی در حال توسعه (D-8) و ...، کاملاً نشان‌دهنده‌ی ثبات ترکیه در تبعیت از هنجارهای تجاری منطقه‌ای و بین‌المللی است.

ترکیه علاوه بر توافقنامه‌ی اتحادیه‌ی گمرکی با اتحادیه‌ی اروپا، با کشورهای آلبانی، بوسنی و هرزگوین، جزایر فارو*، مراکش، فلسطین، غنا*، کره جنوبی، گرجستان، اسرائیل، سوئیس و لیختن‌اشتاین، ایسلند، مونته نگرو، کوزوو*، لبنان*، مقدونیه، مالزی، مصر، مولداوی*، موریس، نروژ، صربستان، سنگاپور*، سوریه (به حالت تعلیق در آمده است)، شیلی، تونس و اردن نیز توافقنامه‌ی تجارت آزاد امضا کرده است.

* در مرحله‌ی تایید قرار دارند


 

  • تماس با سازمان توسعه آناتولی شرقی
  • ۰ ۴۳۲ ۴۸۵ ۱۰ ۱۵
  • تماس با میز ایران
  • ۰ ۴۳۲ ۴۸۵ ۱۰ ۲۴
  • آدرس
  • Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı
    Şerefiye Mah. Cumhuriyet Cad. 943. Sok. No:1 65140 İpekyolu / Van
  • ایمیل
  • kuk@daka.org.tr
رسانه‌های اجتماعی
تمامی حقوق برای سازمان توسعه آناتولی شرقی محفوظ است سال نشر طراحی وب