ترکیه در میان کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، دارای یکی از رقابت‌پذیرترین درصد‌های مالیاتی است؛ مقررات مالیاتی سازمان‌های ترکیه‌ای، با احکام و قوانین شفاف، متناسب با استانداردهای عینی و بین المللی تنظیم شده‌اند.
قانون مالیات ترکیه در قالب سه عنوان اصلی قابل جمع‌بندی است
۱-۱- مالیات بر درآمد
مالیات بر درآمد که در قانون مالیات ترکیه قراردارد، مالیات درآمد شخصی و مالیات سازمان‌ها است.
اگرچه مالیات درآمد شخصی و مالیات بر سازمان‌ها در قانون‌های مختلف تعریف شده باشند، به ویژه از لحاظ شناسایی عناصر درآمد و درآمد خالص قوانین و احکامی‌که برای اشخاص جاری است برای بسیاری از سازمان‌ها هم اجرا می‌شود.
۱-۱-۱- مالیات بر درآمد شخصی
مالیات اشخاص واقعی تابع مالیات درآمد شخصی است.
درآمد، به مبلغ خالص عایدات و مستمری‌هایی که یک شخص حقیقی در یک تقویم یک ساله به دست می‌آورد گفته می‌شود.
طبق قانون مالیات درآمد، عناصری که درآمد محسوب می‌شود به شرح ذیل می‌باشند:
درآمدهای تجاری
درآمدهای زراعی
حقوق و دستمزدها
درآمدهای شغل آزاد
مقرری‌های سرمایه غیر منقول(درآمدهای اجاره)
مقرری‌های سرمایه منقول (درآمدهایی که از سرمایه‌گذاری‌ها به دست می‌آیند)
سایر درآمدها و مقرری‌ها
قانون مالیات ترکیه با در نظر گرفتن اقامت اصول مشمولین مالیات کامل و مشمولین مالیات جزئی را تنظیم می‌کند.
در حالیکه مشمولین مالیت کامل(کسانی که اقامتگاهشان در ترکیه است و در یک تقویم سالیانه به صورت مداوم بیش از شش ماه در ترکیه اقامت داشته اند) از روی درآمدهایی که در ترکیه و خارج از ترکیه به دست می‌آورند مشمول پرداخت مالیات هستند
مشمولین مالیات جزئی(کسانی که اقامتگاهشان در ترکیه نیست و در یک تقویم سالیانه به صورت مداوم بیش از شش ماه در ترکیه اقامت نداشته اند) فقط از روی درآمدهایی که در ترکیه به دست می‌آورند مشمول پرداخت مالیات هستندمالیات بر درآمد شخصی بین 15% و 35% متغیر است.
نرخ مالیات بر درآمد شخصی اجرا شده برای سال 2018 به شرح ذیل می‌باشد:
|
مقیاس‌های درآمد(لیر ترکیه)(برای استخدام) |
نرخ(%) |
مقیاس‌های درآمد(لیر ترکیه)(برای درآمدهای خارج از استخدام) |
نرخ (%) |
|
تا 14،800 |
15 |
تا 14،800 |
15 |
|
34000-14،801 |
20 |
34000-14،801 |
20 |
|
120،000-34،001 |
27 |
80،000-34001 |
27 |
|
120،001 و بیشتر |
35 |
80،001 و بیشتر |
35 |
۱-۱-۲- مالیات سازمان‌ها
در صورتی که عناصر درآمدی تعریف شده در قانون مالیات بر درآمد توسط سازمان‌ها به دست آید، مالیات از طریق شخصیت‌های حقوقی این سازمان‌ها پرداخت می‌شود.
مشمولین مالیات سازمان‌ها که در قانون تعریف شده است به شرح ذیل می‌باشد.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری
تعاونی‌ها
موسسات اقتصادی عمومی
کسب و کارهای اقتصادی متعلق به انجمن‌ها و بنیادها
مشارکت‌ّهای کاری
سازمان‌هایی که مراکز قانونی ویا مراکز کاری‌شان در ترکیه است، کاملا مشمول مالیات محسوب می‌شوند و کلیه‌ی درآمدهای آن‌ها (چه در ترکیه و چه در کشورهای خارجی) شامل مالیات می‌شوند.شرکت‌هایی که هیچ‌یک از مراکز قانونی و مراکز کاری‌شان در ترکیه نیست، مشمولین جزئی مالیاتی حساب شده و فقط از روی درآمدهایی که در ترکیه به دست می‌آورند موظف به پرداخت مالیات هستند.مرکز قانونی، مرکزی است که سازمان‌های شامل مالیات آن‌ها در قراردادها ویا در قوانین تشکیلاتی‌شان مشخص شده است؛ مرکز کاری، مرکزی است که فعالیت‌ها بالفعل در آنجا انجام و اداره می‌شوند.
در ترکیه نرخ مالیاتهای سازمانی طرح شده براساس سود تجاری 20% است.نرخ مالیات سازمان‌ها بین سال‌های 2018، 2019 و 2020 به 22% افزایش پیدا کرده است.
اما شورای وزیران، دارای اختیار کاهش نرخ مربوطه از 22% به 20% می‌باشد.در صورتی که سازمان‌های مشمول مالیات کامل به سهام داران خود سود سهام پرداخت کنند، این سود شامل 15% استهلاک خواهد بود، اما سود سهامی‌که سازمان‌های مشمول مالیات کامل به مشمولین مالیاتی کامل پرداخت می‌کنند شامل استهلاک نیست.
از آنجاییکه اضافه شدن سود به سرمایه شامل توزیع سود نمی‌شود، اینگونه موارد شامل استهلاک نمی‌شوند.به شکل مشابه، بعد از اینکه مبلغ مالیات سازمانی مشمولین مالیات اصلی کسر شد، 15% از روی مبالغی که به مرکز انتقال داده می‌شود، مالیات استهلاک کسر می‌شود.
استهلاک، بعد از کسر شدن از سود شعبه‌های شامل مالیات سازمانی بر روی مبلغ باقیمانده اعمال می‌شود.
۱-۲- مالیاتهای کسر‌شده بر حسب هزینه‌ها
۱-۲-۱- مالیات بر ارزش افزوده (KDV)
به طور کل نرخ مالیات بر ارزش افزوده اعمال شده 1%، 8% و 1۸% است.
کالاها و خدمات تجاری، صنعتی، کشاورزی و حرفه ای مستقل، کالاها و خدماتی وارداتی، کلیه تحویل کالا و خدمات ایجاد شده از طریق سایر فعالیت‌ها، شامل مالیات بر ارزش افزوده هستند.
معافیت مالیات بر ارزش افزوده و برخی از استثناها به شرح ذیل می‌باشد:
صادرات کالا و خدمات
مناسب با قراردادهای رومینگ بین المللی و به شرط اجرای شرایط تقابل برای مشتریان خارج از ترکیه ارائه خدمات رومینگ داخل ترکیه
خدمات برون سپاری که برای مشتریان موجود در منطقه آزاد انجام می‌شود
فعالیت‌های جستجوی نفت
خدماتی که برای کشتی‌ها و هواپیماهای موجود در بنادر و فرودگاه‌ها ارائه می‌شود
تحویل ماشین آلات و تجهیزات در چارچوب تشویق سرمایه‌گذاری
حمل و نقل ترانسیت
خدمات و تحویل‌های انجام شده برای سازمان‌های بین المللی که در وضعیت معافیت مالیاتی قرار دارند، یا نمایندگی‌های دیپلماتیک و کنسولگری‌ها و کارکنان آن‌ّ‌ها (به شرط اجرای شرایط متقابل)
عملیات بانکداری و بیمه تابع مالیات بانکداری و معاملات بیمه
۱-۲-۲- مالیات مصرف ویژه (ÖTV)
چهار گروه محصول اصلی شامل مالیات مصرف ویژه می‌شوند:
محصولات نفتی، گاز طبیعی، روغن‌های ماشین آلات، انواع حلال و مشتقات آن
تومبیل‌ها و سایر وسایل نقلیه، موتورسیکلت‌ها، هواپیماها، هلیکوپترها، کشتی‌های تفریحی
تنباکو و محصولات توتون‌دار، نوشیدنی‌های الکل دار
مواد مصرفی لوکس
بر عکس مالیات بر ارزش افزوده اعمال‌شده در هر تحویل کالا، مالیات مصرف ویژه فقط یک بار اعمال می‌شوند.
۱-۲-۳- مالیات بر معاملات بانکداری و بیمه
حتی اگرعملیات انجام شده توسط شرکت‌های بانکداری و بیمه از مالیات بر ارزش افزوده معاف باشند، باز هم این عملیات شامل مالیات بانکداری و معاملات بیمه خواهند بود.
این مالیات، برای درآمدهای به دست آمده از طرف بانک‌ها (مثلاً بهره وام) اعمال می‌شود.نرخ مالیات، معمولا 5% بوده و در برخی عملیات مانند عملیات سپرده بین بانکی 1% است.در خصوص مبالغ حاصل از فروش عملیات مبادله‌‌ای نیز، از سال 2008 مالیات اعمال می‌شود.
۱-۲-۴- مالیات تمبر
مالیات تمبر، برای اسناد مختلفی شامل قراردادها، اسناد بدهکاری، مشارکت سرمایه، نامه‌های وام، ضمانت نامه‌ها، اعلامیه‌های مالی و لیست حقوق ودستمزد اجرا می‌شود.
مالیات تمبر، گاهی بین نرخ‌های متغیر 0،189% و 0،948% مبلغ مدرک متغیر است ، و گاهی برای بعضی مدارک به صورت مبلغ مقطوع (و نه درصدی) دریافت می‌شود. (مبلغ از قبل تعیین شده)
۱-۳- مالیاتهای دارایی
سه نوع مالیات دارایی وجود دارد:
مالیات املاک
مالیات وسایل نقلیه موتوری
مالیات بر ارث و انتقال
در صورت تملک ساختمان، واحد ساختمان و یا زمین در ترکیه، بین 0،1% الی 0،6% شامل مالیات املاک با نرخ‌های متغیر خواهید شد و در صورت تحقق این مالیات 10% از آن به عنوان سهم افزوده جهت محافظت از دارایی‌های فرهنگی غیر منقول پرداخت می‌شود.
مالیات وسایل نقلیه موتوری نیز هر سال بر اساس عمر و حجم موتور، مجددا معادل مبالغ مقطوع مشخص شده دریافت می‌شود.
مالیات بر ارث و انتقال نیز بین 1% الی 30% دریافت می‌گردد.
2. طرح‌هّای تشویقی مالیاتی
سیستم تشویق سرمایه‌گذاری که از تاریخ 1 ژانویه 2012 معتبر است، از چهار بخش مجزا تشکیل شده است.
سرمایه‌گذاران بومی و خارجی به صورت یکسان می‌توانند از طرح‌های تشویقی ذیل بهره مند شوند:
طرح‌های تشویقی سرمایه‌گذاری عمومی
طرح‌های تشویقی سرمایه‌گذاری منطقه‌ای
طرح‌های تشویقی سرمایه‌گذاری بزرگ مقیاس
طرح‌های تشویقی سرمایه‌گذاری استراتژیک
